Yazılım Geliştirme Birimi
Bilgi Teknolojileri ve AR-GE Bölümü altında konumlandırılan birim, kurum genelinde iletilen ürün geliştirme isteklerini, kurumun stratejilerini ve teknolojik trendleri de dikkate alarak gerçekleştirmekten sorumludur.
Yazılım Geliştirme Birimi, 2021 yılı boyunca, kurumun süreçlerine uygun olarak ve uygulama geliştirmenin güncel pratiklerini de (SOLID prensipleri, Design Patterns gibi) kullanarak anlaşılabilir, güvenli, kaliteli, performanslı, modüler, esnek ve hatasız kod üretilebilecek bir bakış açısıyla çalışmalarına devam etmiştir.
Birim, ilgili görev ve projelere ek olarak bilgi teknolojileri (BT) altyapı ve mimarisinin geliştirilmesine yönelik sorumluluklar da üstlenmiş; yıl boyunca, yeni projelerde görev almanın yanı sıra kullanıma devam eden ürünlerin değişiklik, bakım ve destek faaliyetlerini de gerçekleştirmiştir.
2021 yılı içinde öne çıkan çalışmalardan biri, Kurumsal Microservice Mimarisinin ve geliştirme pratiklerinin kuruma kazandırılması faaliyetleri olmuştur. Gerek bulut teknolojilerinin öneminin artması gerekse KKB Finansal Bulut Stratejisi ile paralel olarak 2021 yılı içerisinde bir projede ilgili pratiklerin kullanımına başlanmıştır. Bulut hizmetleri alanındaki çalışmalar hızla devam ettirilmektedir. Bu pratiklerin uygulanmasında temel amaçlardan biri de KKB ürünlerini daha hızlı üretim ortamına alabilmek ve ölçekleyebilmeye yaklaşımında bulunabilmektir.
Kurumsal Büro (KRM) Sisteminde de düzenleme yapılarak, üyelere yapılan bildirimlerde günlük yapıya geçilmesi çalışması gerçekleştirilmiştir. KKB’nin ana büro faaliyetlerinden olan skor çalışmaları, yeni modellerin de devreye alınması ile devam etmiştir. Bireysel Kredi Notunda yeni versiyona geçilmiş, WebSkor ve Ticari Borçluluk Endeksi (TBE) çalışmaları yapılmıştır.
Risk Merkezi (RM) adına gerçekleştirilen birçok projenin geliştirme faaliyeti devam ederken, KRS sorgusu yapan uygulamaların socket yapısından web service yapısına geçirilmesi, bazı ürünlerin KKB’nin son teknoloji standardına uygun olarak tekrardan yazılması çalışmaları ile uygulama modernizasyonları yapılmıştır.
KKB’nin bireylere ve reel sektöre yönelik hizmetler sunduğu Findeks platformunun ihtiyaç duyduğu yenilikler için geliştirmelere, bakım ve güvenlik yamaları çalışmalarına yıl boyunca devam edilmiştir.
Belge Yönetim Sistemi’nin yaygınlaştırma çalışmaları ekibin de desteği ile sürdürülmüş ve böylece manuel operasyon ve evrak imzalama süreçleri ortadan kaldırılarak iş süreçlerinin dijitalleşmesi konusunda adımlar atılmıştır.
Üyeler ve iş birimleri dışında BT özelinde ihtiyaç duyulan ürün çalışmalarına da imza atılmıştır. Başta yazılım projeleri olmak üzere bir projenin başlangıcından itibaren proje maliyetini yüksek doğrulukta tahmin edebilecek ve makine öğrenmesi yöntemlerini kullanan Efor Hesap Makinesi Projesi geliştirilmiş ve pilot kullanıma açılmıştır. Ürünün fikir ve geliştirme aşamaları tamamen KKB çalışanları tarafından hayata geçirilmiş ve AR-GE projesi olmaya layık görülmüştür.
KKB çalışanlarının gerçekleştirdiği bir diğer ürün ise Parametrik Servis ve Test Verisi Sanallaştırma Platformu (MOCK) projesi olmuştur. Ürün, yazılım geliştirme ve test aşamalarındaki servis entegrasyon sorunlarının üstesinden gelmek, yazılım ve test süreçlerini kolaylaştırmak ve hızlandırmak üzere geliştirilmiş bir servis sanallaştırma uygulamasıdır. Bu ürün ile özellikle servis temelli ve birbirine bağımlı uygulamalarda geliştirme ve test aşamalarında yaşanan gecikmelerin önüne geçilerek bağımlılıkların etkin yönetilmesi sağlanmıştır.
2021 yılında gerçekleştirilen çalışmalarda ve yeni projelerde, geliştirilen yazılımların test coverage oranları %50’nin altına inmeyecek şekilde kalite odaklı bir yaklaşım sergilenmiştir.
Geliştirilen teknolojilerin takibinin sağlanması, kurum çalışanlarının yetkinliklerinin artırılması, değişime adapte olabilmek ve sahip olunan bilgilerin uygulamaya doğru bir şekilde aktarılması adına birim çalışanlarına yönelik eğitim süreçleri tasarlanmış ve hayata geçirilmiştir.
Birim çalışanları, profesyonel gelişimleri ile AR-GE ve inovasyon çalışmaları için önemli bir parametre olan teknik blog yazılarının yayınlanması girişimlerine katkı sağlamak adına çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. Planlanan hazırlıkların 2022 yılında, kurumsal bakış açısı ile devreye alınması hedeflenmektedir.
KKB “IDC Türkiye DX Summit 2021” ve “DC Türkiye Financial Services Summit 2021” etkinliklerinde “The Challenges and Opportunities of New Normal in Financial Services” ve “The Future of Intelligence” konulu iki farklı panele katılım sağlamıştır.
Üniversite etkinlikleri kapsamında, Coderspace tarafından düzenlenen “Think Tech Bilişim Kampı”na katılım gerçekleştirilerek bilişim alanında kariyer hedefleri olan üniversite öğrencilerine başta yazılım geliştirme olmak üzere KKB ve faaliyetleri anlatılmıştır.
Veri Ambarı Uygulamaları
Veri Ambarı Uygulamaları Müdürlüğü; Veri Ambarı ve İş Zekâsı Uygulamaları, CRM Uygulamaları ve ERP Uygulamaları olmak üzere üç ayrı disiplinde çalışmalarına devam etmektedir.
Veri Ambarı ve İş Zekâsı Uygulamaları Ekibi, kurumun hem iç hem de dış müşterilerine sunmuş olduğu raporlama ve analitik uygulamalardan sorumludur. 2021 yılı içerisinde yapılan yatırım ile büyük veri platformu ve yeni nesil raporlama ürünleri satın alınmıştır. Yapılan çalışmalar ile kurum içi raporlar bu yeni platform üzerinden sunulmaya başlanmıştır. Risk Merkezi İnteraktif Veri Platformu kurularak üyelerin merkezi bir ortamdan raporlara hızlı, dinamik ve güvenli bir şekilde erişmeleri sağlanmıştır. Münferit Sorgulama Uygulaması’nın teknolojisi yenilenerek finans sektörünün operasyonel, yasal rapor ihtiyaçlarının kesintisiz ve maksimum performansla karşılanması sağlanmıştır. Veri ile ilgili tüm çalışmaların daha hızlı ve dinamik bir şekilde yapılabilmesine olanak tanıyan büyük veri platformu hazırlanmıştır.
Veri Ambarı ekibi tarafından yapılan çalışma ile kurum içerisinde kullanılacak bir veri kalitesi ürünü geliştirilmiş, bu ürün sayesinde üye bildirimlerinde yapılan veri hatalarının en kısa sürede tespit edilmesi sağlanmıştır. 2022 yılı içerisinde ürünün makine öğrenmesi kodları ile zenginleştirilerek veriden anomalileri öğrenmesi ve daha akıllı bir ürün haline gelmesi hedeflenmektedir.
Findeks uygulamasının müşteri ilişkileri modülünün yazılım geliştirmesi ve bakımından sorumlu olan CRM Uygulamaları Ekibi 2021 yılı içerisinde G6 Skoru entegrasyon çalışmaları, akıllı CRM uygulaması, e-posta tekilleştirme çalışmalarının gerçekleştirdiği önemli projelerde görev almıştır.
ERP Uygulamaları Ekibi, kurumun Satın Alma ve Sözleşme Yönetimi, Mali İşler ve İnsan Kaynakları birimleri tarafından kullanılan ERP uygulamasının yazılım desteği ve bu modül üzerindeki yeni geliştirme ve bakım hizmetlerinden sorumludur. ERP Uygulamaları Ekibi, 2021 yılı içerisinde faaliyetlerini bu bakış açısı ile devam ettirirken KKB tarafında konumlandırılan e-finans uygulamalarının ideal lokasyonuna taşınması çalışmasını da gerçekleştirmiştir.
BT Hizmet Yönetimi Birimi
2021 yılı faaliyet döneminde, Risk Merkezi (RM) Hizmet Kataloğunda yer alan 101 hizmet ile KKB Hizmet Kataloğunda yer alan yine 101 hizmet anlık olarak izlenmiş ve SLA performans raporları ile tüm paydaşlar bilgilendirilmiştir. KKB hizmetlerinin kullanılabilirlik raporları haftalık ve aylık olarak, Risk Merkezi (RM) hizmetleri tarafında ise yine aynı raporların haftalık, 15 günlük ve aylık periyotlarda ilgililerle paylaşılmasına devam edilmiştir. KKB Hizmet Kataloğu güncellenmiş, yeni hizmetler ilgili paydaşlara ve yönetime raporlanmaya başlanmıştır. Risk Merkezi (RM) tarafında yapılan hizmet kataloğu güncellemeleri TBB Risk Merkezi (RM) ile mutabakata varılarak sonuçlandırılmış, güncel hizmet kataloğu üzerinden availability kullanılabilirlik raporları paylaşılmaya devam etmiştir.
KKB tarafında iç hizmetlere ait yıllık katalog güncellemesi yapılmıştır. Risk Merkezi Üye Denetim Takip Sistemi (RMDS) hizmetinin kullanılabilirlik ölçümlemesine ve raporlamasına devam edilmektedir. Altyapı tarafında sunucu kullanılabilirlik raporlaması anlık olarak bildirilmekte ve haftalık olarak raporlanmaktadır. Ayrıca tespit edilen uyarı ve kritik seviyede alarm mesajları gerekli müdahalelerin yapılması için ilgili ekiplere yine anlık olarak yönlendirilmektedir. TBB Risk Merkezi’ne, dış firmalardan alınan hizmetlerin aylık SLA performans raporu iletilmeye devam edilmiştir. Bilgi Teknolojileri Bölümü özelinde yapılmakta olan açık statülü Servis Yönetimi kayıtlarına ait bilgilendirme e-postaları, 2021 yılı içerisinde KKB genelinde gönderilmeye başlanmıştır. Her iş günü sonunda ilgili ekiplere, hizmet kesintisi ve hizmet kalitesi konulu Günlük Hizmet Kalitesi Durum Raporu iletilmeye devam etmektedir.
KKB’nin güçlü altyapıları üzerinden sunulan ürün ve hizmetleri üyelerin kesintisiz ve en üst kalitede kullanabilmesi amacıyla özel izleme sistemleri ve yöntemleri kullanılmakta, robotik izleme faaliyetleri gerçekleştirilmekte, sorunların üyeleri etkilemeden fark edilerek, soruna dönüşmeden giderilmesini sağlayacak yöntemlere yatırım yapılmaya devam edilmektedir. Bu izleme faaliyetleri kapsamında gerek uygulamaların gerek altyapıların en detay bileşenleri yakından izlenmekte ve kapasite yönetimleri de proaktif monitoring çalışmalarıyla birlikte takip edilmektedir.
KKB Anadolu Veri Merkezi tarafında, 23 farklı müşteriye SLA performans raporları, enerji tüketim verileri ve kabin logları aylık periyotlarda iletilmektedir. Enerji, sıcaklık ve nem değerleri anlık olarak izlenmekte ve Servis Yönetimi üzerinden yönetilmektedir. Yine KKB Anadolu Veri Merkezi tarafında, Servis Yönetimi uygulamasından alınan verilerle oluşturulan AVM Bülteni, bölüm yöneticileriyle aylık periyotla paylaşılmaktadır. KKB ve KKB Anadolu Veri Merkezi tarafında, üçüncü parti firmaların SLA ölçümlemeleri ve ilgili tüm paydaşlarla paylaşılması konusunda çalışmalara devam edilmektedir.
2022 yılı içerisinde, KKB’nin içerisinde her türlü sorun, hata, şikâyet, danışma ve destek anlamında tek nokta olarak kurgulanan Çözüm Merkezi Ekibinin kurulması ile birlikte tüm kayıt yönetiminin süre ve adet bazında kontrol altına alınması planlanmaktadır. Üye ve Müşteri/BT (CSM/ITSM) ayrımı ile birlikte, Servis Yönetimi uygulamasında yapısal bir değişiklik yapılacak ve üye/müşteri şikâyetleri ile olay kayıtlarının birbirleriyle ilişkili ancak farklı alanlarda yönetilmesi sağlanacaktır. Hizmet-ürün eşleştirme çalışması tamamlanacak ve Ürün Kataloğu ile Hizmet Kataloğu arasında bir ilişki kurulması sağlanacak ve sonrasında tek kaynaktan beslenerek dinamik yönetilmesi amaçlanmaktadır.
2021 yılı faaliyet döneminde, KKB hizmetlerinin availability raporları haftalık ve aylık olarak, Risk Merkezi (RM) hizmetleri tarafında ise yine aynı raporların haftalık, 15 günlük ve aylık periyotlarda ilgililerle paylaşılmasına devam edilmiştir. KKB Hizmet Kataloğu güncellenmiş, yeni hizmetler ilgili birimlere ve yönetime raporlanmaya başlanmıştır. Risk Merkezi (RM) tarafında yapılan hizmet kataloğu güncellemeleri TBB Risk Merkezi (RM) ile mutabakata varılarak sonuçlandırılmış, güncel hizmet kataloğu üzerinden availability raporları paylaşılmaya devam edilmiştir.
KKB tarafında iç hizmetlere ait yıllık katalog güncellemesi yapılmıştır. Risk Merkezi Üye Denetim Takip Sistemi (RMDS) hizmetinin availability ölçümlemesi ve raporlamasına devam edilmektedir. Altyapı tarafında server available raporlaması anlık olarak bildirilmekte ve haftalık olarak raporlanmaktadır. Ayrıca tespit edilen warning ve critical alarm mesajları gerekli müdahalelerin yapılması için ilgili ekiplere yine anlık olarak yönlendirilmektedir. TBB Risk Merkezi’ne (RM), Itelligence firmasının TBB’ye verdiği SAP hizmetinin aylık SLA raporu ve ayrıca yine TBB Risk Merkezi’ne (RM), KKB’nin TBB’ye verdiği SAP hizmetinin aylık SLA raporu iletilmeye devam edilmiştir. Bilgi Teknolojileri Bölümü özelinde yapılmakta olan açık statülü Alpha kayıtlarına ait bilgilendirme e-postaları, 2021 yılı içerisinde KKB genelinde gönderilmeye başlanmıştır. Her iş günü sonunda ilgili ekiplere, hizmet kesintisi ve hizmet kalitesi konulu Günlük Hizmet Kalitesi Durum Raporu iletilmektedir.
BT Proje, Analiz ve AR-GE Yönetimi Birimi
BT Proje, Analiz ve AR-GE Yönetimi Birimi, 2021 yılında bünyesinde bulundurduğu üç farklı disiplin ile gerek bilgi teknolojileri ve AR-GE yönetişim çalışmalarını, gerekse KKB bünyesindeki tüm bölümlerin ihtiyaçlarının analiz, planlama ve yürütme çalışmalarını hayata geçirmiştir.
Birim KKB İstanbul AR-GE Merkezi ve KKB Anadolu Veri Merkezi olmak üzere 2 ayrı lokasyonda çalışmalarını yürütmektedir. KKB stratejileri doğrultusunda, üç yıllık BT ve AR-GE Strateji Planı’nın oluşturulması ve güncel tutulmasını ile yıllık mevcut insan kapasitesine göre en verimli şekilde planladığı masterplanın aylık revizyonlarla en etkin yönetilmesini sağlayarak kurum hedeflerinin zamanında ve doğru maliyet ile hayata geçirilmesine katkı vermektedir. BT ve AR-GE yönetişiminde aldığı aktif rol ile risklerin belirlenmesi, tanımlanması, yönetilmesi ile beraber, şeffaf ve güncel bilgi akışını sağlamaktadır. Ayrıca AR-GE faaliyetleri kapsamında üniversite, kurum ve kuruluş iş birlikleri ile T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na gerçekleştirilen raporlama ve ilgili ilişkilerin yönetilmesinde aktif rol almaktadır.
KKB İstanbul AR-GE Merkezi Başvurusu 2020 yılının başında, T.C. Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanarak yerinde AR-GE Merkezi olmaya hak kazanmıştır. BT Proje ve AR-GE Yönetim Ofisi, gerçekleştirdiği çalışmalara ek olarak AR-GE yönetim faaliyetleri sorumluluğunu da üstlenmiştir.
2021 yılında kurumsal stratejiler doğrultusunda değer odaklı yönetişim bakış açısıyla Kurum OKR’larının hayata geçirilmesi, BT ve iş birimi hedeflerinin uyumluluğunun sağlanması, karar alma süreçlerinin veri odaklı yaklaşım ile kolaylaştırılması ve hızlandırılması, BT ve AR-GE çalışmalarının görünürlüğünün artırılması amaçlarıyla faaliyetlerine devam etmiştir.
Proje ve AR-GE yönetim süreçlerinde dijitalleşme çalışmalarına 2021 yılında da odaklanılarak süreçlerde eksik ve hatalı durumların tespitini sağlayan ve kullanıcılara çözüm önerileri sunan Anomali Tespit Sistemi yaygınlaştırılmış, kendi kendini denetleyen bir yapı kurulmuştur. Bu yapı ile operasyonel verimlilik sağlanırken proje yönetim sistemleri üzerinde tutulan verinin sürekli güncel kalması, her seviyeye hızlıca raporlanabilmesi, geleceğe yönelik tahminlemelerde kullanılabilmesi sağlanmıştır.
Proje ve AR-GE Yönetiminde Dijital Dönüşüm perspektifiyle globalde ve yerelde örneği bulunmayan Proje ve AR-GE Yönetiminde Oyunlaştırma konseptinin bir uyarlanması 2021 yılında tamamlanmış ve 6 ayrı lig üzerinden proje ekiplerinin kullanımına açılmıştır. Birim bu çalışmasıyla uluslararası ve ulusal birçok etkinliğe katılarak sunumlar gerçekleştirmiş sektörün gelişimi için bilgi paylaşımlarında bulunmuştur. Bu paylaşımlar neticesinde 2021 yılı içerisinde finans sektörü ve diğer sektörlerden birçok kurumu ağırlama imkânı bulunmuş ve mevcut yaklaşımın ve tecrübelerin doğrudan aktarılması söz konusu olmuştur. Bunların yanı sıra BT Proje ve AR-GE Yönetim Ofisinin dijitalleşme yolculuğu Micro Focus firması tarafından sektöre “Vaka Çalışması” olarak sunulmuş ve uluslararası PM Journal dergisinde makale olarak yayınlanmıştır.
BT Proje ve AR-GE Yönetim Ofisinin dijitalleşme perspektifindeki bir sonraki adımını oluşturan Yapay Zekâ tabanlı Otonom Proje Yönetim Asistanı geliştirme çalışmalarına 2021 yılı boyunca devam edilmiştir. Projenin çıktılarının proje yönetim süreçlerinde, yapay zekânın kullanımına yönelik ulusal ve uluslararası boyutta başarılı örnekler oluşturacağı öngörülmektedir.
BT Proje ve AR-GE Yönetim Ofisi; KKB bünyesinde yürütülen taleplerin/projelerin gerçekleştirilmesinin bir plan dâhilinde ele alınmasını, önceliklendirmenin doğru yapılmasını, kaynakların yerinde ve verimli kullanılmasını, kurumsal bir yapıda ortak dil ve metodoloji kullanılarak hayata geçirilmesini, proje ölçümlerinin, risklerin ve öğrenilmiş derslerin kurumsal hafızaya aktarılmasını sağlamaktadır.
Ofis, AR-GE yönetim faaliyetleri kapsamında aşağıda yer alan çalışmaların 2021 yılında hayata geçirilmesini sağlamıştır.
Kurum bünyesinde proje ve AR-GE yönetim olgunluk seviyesinin yükseltilmesi, güncel proje yönetim teknik ve araçların kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla eğitim ve çalıştaylar düzenlenmiştir. AR-GE Merkezleri İletişim ve İşbirliği Platformu (ARGEMİP) yürütme kurulu üyeliği de yine 2020 yılından itibaren devam etmektedir. Bu üyelik ile AR-GE ve tasarım merkezlerinin niteliğinin artırılması, aralarındaki iletişimin desteklenmesi, Bakanlık seviyesinde toplu temsil edilmesi ve ortak katkı sağlanması konularında aktif rol alınmaktadır.
2021 yılında dört üniversite ile yapılan çatı sözleşmeler sayesinde üniversiteler ile iş birlikleri geliştirilmesi için altyapı hazırlanmış aynı zamanda özel konuşmacı olarak davet edilen derslerde de mevcut tecrübe ve bilgi birikimini paylaşarak sektörel/saha bilgisinden üniversitelerin de yararlanmasına olanak sağlanmıştır. Sabancı Üniversitesi ile gerçekleştirilen iş birliği neticesinde ortak çalışmalar yürütülmekte ve çalışmaya lisans öğrencileri de aktif bir şekilde dâhil edilmektedir.
Ayrıca ISO 20000 sertifikasyonu altında tanımlanan iş ilişkileri yönetimi kapsamında iş birimlerinin BT içinde temsili, BT’de iş birimleri için tek bir kontak kişisinin olması amacıyla 2021 yılında taslak süreç oluşturulmuş ve örnek bir çalışma şekillendirilmiştir. 2022 yılında yaygınlaştırma hedefi ile planlamalar tamamlanmıştır.
BT İş Analizi ve Test Yönetimi
BT İş Analizi ve Test Yönetimi, 2021 yılı içinde devreye alınan tüm proje ve yazılım değişiklik taleplerinde mevcut fonksiyonel ve teknik iş ihtiyaçlarını, ekran ihtiyaç ve işleyişlerini, diğer sistemlere etkilerini, yetkilendirme yapısını, özellikle erişilmesi gereken bilgileri, hedeflenen hizmet seviyesini, performans kriterlerini, ekran ve web servislerdeki alan kontrollerini, veri gereksinimini göz önünde bulundurarak analiz ve test çalışmalarını gerçekleştirmiştir.
Hizmet kalitesinin sürekliliği ve sürdürülebilirliği, yazılım geliştirme yaşam döngüsü kapsamında artırılabilir kalite bakış açılarıyla önceki yıllarda gerçekleştirilen test otomasyon altyapısına eklenen mobil uygulama test otomasyon ürünü ile 2021 yılında mobil uygulama testlerinin de otomatik olarak çalıştırılması sağlanmıştır. Yeni geliştirilen Mobil Uygulama Test Otomasyon Ürünü, IDC Dijital Dönüşüm Ödülleri’nde “Dijital Altyapının Geleceği” kategorisinde ikincilik ödülüne layık görülmüştür. Mobil regresyon testlerinin farklı cihazlarda koşulmasını ve uzaktan yönetilmesini sağlamak amacıyla, cihaz parkuru yönetimi ürünleri için PoC çalışması yapılmıştır. 2022 yılında bu alanda da yeni bir ürün konumlandırarak mobil cihaz testlerindeki olgunluk seviyesinin artırılması hedeflenmektedir. Uygulamalar için koşulan test otomasyon senaryo adetleri ve kapsamı genişletilerek analizden gerçek ortama geçiş aşamasına kadar tüm yazılım geliştirme yaşam döngüsü boyunca otomatize ve entegre bir sistem ön görülmüş ve bu döngü içindeki tüm aktörlerin katkı sağlayacağı bir test otomasyon altyapısının devamlılığı sağlanmıştır.
Toplam kalitenin devamlılığı amacıyla test otomasyon senaryolarında %80’lik artış sağlanmış, tüm senaryolar gözden geçirilerek güncellenmiştir. Her türlü altyapı, yazılım ve konfigürasyon değişikliklerinde “uçtan uca test” bakış açısıyla regresyon setlerinin düzenli olarak koşulması ve sonuçlarının e-posta yoluyla paylaşılması sağlanmıştır.
Testlerin etkin planlanması ve işlevsel yönetimi, yazılım geliştirme yaşam döngüsü ile entegre takibi için yeni bir test yönetim aracı konumlandırılmasına karar verilip, bu konuda PoC çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar kapsamında sektörün önde gelen firmaları ile toplantılar düzenlenerek fikir alışverişinde bulunulmuştur. Ürün seçimi tamamlanmış olup 2022 yılında ürünün hayata geçirilmesi planlanmaktadır.
Servis bazlı mimarilerde geliştirme ve test maliyetlerini azaltmak, servislerin performansını kontrol etmek ve istenilen durumların kolay yaratılmasını sağlamak gibi amaçlar için KKB tarafından geliştirilen servis sanallaştırma uygulaması test otomasyon altyapısıyla entegre edilerek, otomasyon testlerinin istenilen verilerle, entegrasyon noktalarından etki almadan çalışabilmesi sağlanmıştır.
2021 yılında, geçmiş yıllarda hizmet sürekliliğinin sağlanması ve gerçek ortam kesintilerinin hızlı takibi amacıyla tasarlanan gerçek ortamda çalışan bir robot uygulamanın Olağanüstü Durum Merkezi otomasyon yaygınlaştırmaları da yapılarak, yıl içinde gerçekleştirilen Olağanüstü Durum Merkezi tatbikatında kullanılmıştır. Bu çalışmanın en büyük katma değerinin önümüzdeki yıllarda testlerin otomatize edilmesi, insan bağımlılığının azaltılması, hizmetlerin açılma sürelerinin hızlandırılması olarak öngörülmüştür.
Geçmiş yıllarda kurgulanan gerçek ortamda çalışan robot uygulamasına yeni uygulamaların dâhil edilerek sistemlerin izlenebilirliğinin artırılması için çalışılmıştır.
2021 yılında master plan çalışmaları kapsamında tüm proje maliyetlendirilmeleri, proje analiz ve test maliyetlerinin hesaplanmasında daha şeffaf ve sistematik bir yöntem hedeflenerek oluşturulan Analiz ve Test Maliyet Şablonu kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Analiz ve test süreçleri, ilgili süreçlerin kalitesini ve verimliliğini artırarak standardizasyonunu sağlamak üzere kaynakların etkin kullanımı, sürekli gelişim ve değişim bakış açısı ile geliştirilmeye devam edilmiştir. BT test süreçleri; test tipleri ve fazlarına göre ayrıştırılmış, süreç okunurluğu artırılmıştır. Test otomasyon ve yük testi süreçleri detaylandırılmış ve SDLC içine entegre edilmiştir. Veri Ambarı, Mainframe ve ERP analiz süreçleri yeniden incelenerek ilgili süreçlerde kullanılan şablonlar yenilenerek tüm analiz süreçleri birleştirilmiştir. Bütün bu süreç geliştirimleri süreç yönetim uygulaması üzerinde de kurgulanarak kurumun diğer süreçleriyle entegre hale getirilmesi sağlanmıştır.
Test durumlarının anlık takibini sağlamak amacıyla Talep Yönetim Sistemi üzerinde kurgulanan anlık durum raporlamaları standart test durum ve kapanış raporları ile proje paydaşları ile paylaşılmıştır.
Performansın yakından takibi amacıyla oluşturulan OKR değerleri aylık olarak ölçümlenerek takip edilmiş, yeni OKR’ların kurgulanması için geliştirim önerileri sunulmuştur. Oluşturulan OKR değerlerinin bir oyunlaştırma platformu ile entegre edilebilmesi için gerekli hazırlık çalışmaları yapılmıştır. 2022 yılında BT Analiz ve Test Yönetimi Birimi için kullanılarak bir oyunlaştırma platformunun devreye alınması hedeflenmektedir.
Teknoloji Mimari Yönetimi Birimi
Teknoloji Mimari Yönetimi ekibi, 2021 yılı içinde API Gateway yönetim faaliyetlerine devam etmiştir. Bu kapsamda yönetimi yapılan ürün ile son 12 ay içinde yaklaşık 3,5 milyar web servis isteği karşılanmıştır. 2021 Ekim ayında ise 342 milyonluk işlem sayısı ile istek rekoru kırılmıştır. Aynı zamanda web servis yönetimi yapmak amacıyla kullanılan API Gateway cihazları üzerinde iki ayrı önemli güncelleme kurum kaynakları ile gerçekleştirilmiş ve bu esnada hizmetlerde minimum kesinti yaratılmıştır. 2021 yılı içinde ilgili sistemlerin sürekliliğini sağlamaya yönelik olarak izleme noktaları yaratılmış ve izleme ekiplerinin sistemi sürekli olarak takibi mümkün kılınmıştır.
2021 yılı içinde tamamlanan “Webservis Etki Analizi” projesi ile KKB bünyesinde yer alan BT varlıklarının birbirleriyle olan ilişkisi izlenebilir hale getirilmiştir. Bu kapsamda ürün, hizmet, uygulama, altyapı ve veri ilişkisi CMDB üzerinde biriktirilmeye böylece kurumsal olarak etkin bir etki analizi yapılmasına olanak sağlanmıştır.
Benzer şekilde 2021 yılı içinde KKB’nin gelecekteki uygulama geliştirme yaklaşımını belirlemek için Teknoloji Mimari Yönetimi ekibi liderliğinde “Kurumsal Microservis Framework” oluşturma projesi tamamlanmıştır. Bu proje ile gelecekteki KKB’nin yazılım geliştirme pratikleri oluşturulmaya çalışılmıştır. Elde edilen tecrübeler ve oluşturulan yaklaşım KKB bünyesinde geliştirilen “Kredi Garanti Fonu” projesinde kullanılmaktadır.
KKB’nin yazılım yaşam döngüsü üzerinde yer alan ürünlerin yönetimine 2021 yılı içinde de devam edilmiştir. Bu kapsamda yazılım yaşam döngüsü üzerinde bulunan ürünlerin versiyon güncellemeleri sürekli olarak takip edilerek gerçekleştirilmiştir. Dış firmalar tarafından KKB için geliştirilen uygulamaların KKB’nin yazılım yaşam döngüsüne uyarlanması için 2021 yılı içinde çalışmalara başlanmıştır. Böylece dış firmalar tarafından geliştirilen uygulamaların kalite ve güvenlik bakış açısından KKB standartlarını sağladığı garanti altına alınmaya başlanmıştır. Sürekli olarak güvenliği ön planda tutan bir yaklaşım ile “Açık Kaynak Kod” zafiyetlerinin sürekli olarak taranması ve etkin takibinin sağlanması bu yıl içinde gerçekleştirilen faaliyetlerdendir.
Veri Mimarisi noktası 2021 yılı içinde yeni veri tabanı teknolojilerine ait standartlar oluşturulmuş ve veri modelleme ürününe aktarımları sağlanmıştır. Ayrıca veri gölü oluşturulması çalışmalarına destek verilmiş, 2021 yılı içinde Microfocus Vertica ürününün KKB’ye konumlandırılması sağlanmıştır. 2021 yılı içinde sonuçlandırılan BDDK Bilgi Sistemleri Bağımsız Denetiminde sahibi olunan “PO2 Bilgi Mimarisinin Tanımlanması” sürecinin olgunluk seviyesi “3-Tanımlı”’dan “4-Yönetilen ve Ölçümlenen” olarak dış denetçiler tarafından belirlenmiştir. Veri Yönetişimi kapsamında 2021 yılı içinde başlatılan çalışmalara veri mimari ekibi yol gösterici olarak katılmaktadır. Bu kapsamda veri yönetişimi kapsamında akışların belirlenmesi ve yöntemin oluşturulması ve ortak iş sözlüklerinin belirlenmesi noktasındaki çalışmalara veri mimarisi ekibi katılım göstermiştir. İş sözlükleri ile teknik sözlüklerin ilişkilendirilmesi noktasındaki çalışmalara ise devam edilmektedir.
2021 yılı içinde KKB’nin açık kaynak kodlu yazılımlara ait zafiyetlerin kontrolünün sağlanması noktasında yaptığı çalışmalar Sonatype tarafından başarı hikâyesi olarak yayınlanmıştır. Aynı zamanda Microfocus tarafından gerçekleştirilen Realize-2021 etkinliğinde, KKB’nin Vertica ürününü neden seçtiği ve seçim esnasında değerlendirdiği kriterleri sektör temsilcileri ile paylaşılmıştır.
BT Altyapı ve Operasyon Birimi
KKB Anadolu Veri Merkezi Çalışmaları:
KKB Anadolu Veri Merkezi, kurum olarak hayata geçirdiği ve sektöre kazandırdığı ürün ve hizmetlerin yanı sıra, finans ve bankacılık sektörü için büyük bir önem arz etmektedir. 2021 yılında da reel sektöre ve bireylere sunduğu katma değerli hizmetler ile sadece bankacılık sektörü için değil, Türkiye ekonomisinin tüm paydaşları için değer sağlamaya devam etmiştir. Sunulan hizmetlerin kesintiye uğrama olasılığının minimuma indirilmesi ve buna rağmen kesinti yaşanırsa dahi en kısa sürede hizmet devamlılığının sağlanması için işletilen tüm süreçlerin uluslararası bir yönetim sistemi standardı çerçevesinde yürütüldüğüne dair ISO 22301 Toplumsal Güvenlik ve İş Sürekliliği Yönetim Sistemi belgesine sahiptir. 800 kabini bulunan KKB Anadolu Veri Merkezi’nin uzun planlamalar sonucunda tüm OG/AG, Trafo, MDP, Busbar altyapılarının bakımları kesintisiz olarak gerçekleştirilerek üyelere verilen SLA kapsamında olası kesinti durumlarının yaşanmaması için gerekli görülen aksiyonlar öncesinde alınmıştır.
Mainframe:
2021 yılında İstanbul’daki 2, Ankara ODM ortamındaki 1 mainframe sunucusu yeni teknoloji z15 model sunuculara upgrade edilmiştir. Mainframe verilerinin tutulduğu Hitachi diskleri upgrade edilerek yeni teknoloji VSP 5500 disklere geçilmiştir. Mainframe ODM geçişi ve geri dönüşü tümüyle otomasyona alınmıştır. Mainframe batch işlerinin çalıştırıldığı scheduler ortamı (TWS-OPC), Mainframe System Automation ve Netview ürünleri upgrade edilmiştir.
Mainframe üzerinde Python kullanımı ve web service geliştirme çalışmaları yapılmıştır.
Teypsiz ve bulut tabanlı yedekleme çözümleri için Model-9 PoC çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Yapay Zekâ Teknolojileri:
TÜBİTAK TEYDEB programı çerçevesinde desteklenen yapay zekâ tabanlı Anomali Tespiti Projesi geliştirmesi tamamlanmıştır. Makine öğrenimi modellerinin çalışacağı altyapı ve sistemler kurulmuş, MLOPS altyapısı ile ilgili çalışmalar yürütülmüştür. Analitik ortam geliştirme ilgili ürün araştırmaları ve workshop’lar yapılmıştır. Ayrıca Avrupa Birliği Programı ITEA tarafından desteklenen yapay zekâ tabanlı “Şifreli Ağlarda Siber Tehdit Tespiti” uluslararası onay almıştır.
Veri Tabanları Yönetimi:
Prod veri tabanlarına hizmet veren Exadata Database Machine son versiyonu ile değiştirilmiş ve kurum açısından kritik öneme sahip veri tabanları 6 ay gibi kısa sürede yeni makineye aktarılmıştır. Exadata DBM Image Upgrade çalışmaları yapılarak daha güvenli ve stabil hale getirilmiştir. 2021 ODM kapsamına 3 adet yeni veri tabanı eklenmiş ve otomasyona dâhil edilmiştir. 2021 yılında ilk defa DWH veri tabanları için kapalı ODM testi gerçekleştirilmiştir. IDM ile Oracle & MsSQL veri tabanlarının entegrasyonu yapılarak veri tabanı kişisel kullanıcı yönetimi Alpha üzerinden yönetilebilir hale getirilmiştir. Hizmet sağlanan kurumlar için veri tabanı kurulumları gerçekleştirilmiş, MongoDB için merkezi yönetim altyapısı kurulmuştur. MySQL veri tabanlarında citrix load balancer yapısına geçilerek açık sistemlerden kullanılan kaynak azaltılmıştır. Denetim izlerinin yaşlandırılması için Hadoop kurulumu gerçekleştirilmiştir. Analitik Ortam için Vertica kurumları yapılmıştır.
Merkezi BT Operasyonları:
Merkezi BT Operasyonları kapsamında; CyberArk EPM - Application White Listing ve Symantec EPM - Local FW ürünlerinin pilotlama ve yaygınlaştırma çalışmalarına başlanmıştır. SailPoint IDM (Identity Management) ürünü kurulum, kimlik yönetimi ilk faz geçiş çalışmaları tamamlanmıştır. UCMDB İçerik Zenginleştirme Projesi IDC’den ikincilik ödülü almıştır. DynaTrace OneAgent ürünü kurulum ve yaygınlaştırma çalışmaları tamamlanmıştır.
Çevrim içi toplantı ürünü olarak Microsoft Teams devreye alınmış, bu sayede Cisco Webex lisanslarından tasarruf sağlanmıştır. Kurumdaki kaynak kayıpları nedeniyle geçtiğimiz yıllara göre ODM çalışmalarına daha fazla analiz desteği verilmiştir. Otomasyon çalışmalarının planlanması, uyarlanması ve geçişin gerçekleştirilmesi çalışmaları Merkezi Operasyonlar ekibi tarafından yönetilmiştir. Sistem Yöneticilerinin daha güvenli ve merkezi bir platformdan sistemlere erişimlerini sağlamak amacıyla kurulan VDI PAW platformunun yaygınlaştırılması tamamlanmıştır.
BT Açık Sistemler:
2021 yılında tüm yedekleme altyapısını Malware ve Ransomware ataklarından korunmak için ayrı bir backup copy altyapısı düzenlenmiştir. Local Dropbox çözümü sağlanmış ve Tape Library modernizasyonu yapılmıştır. IBM SVC altyapısından çıkış başlatmak için yeni storage altyapısı düzenlemeleri ve yatırımlar yapılmıştır. Kurumsal SMS ve OTP altyapısını tamamen değiştirilmiştir. Yeni olarak gelen 5 hizmet ODM kapsamına alınmıştır. Üçüncü parti ürünlerin HLD’leri oluşturulmuş, tüm altyapısı için gerekli olan üçüncü parti ürünler konumlandırılmıştır. Hizmet verilen kurumlar için Redhat Openshift altyapısı ile Internal Cloud Native Platform kurulmuş, Openshift üzerinde gerekli orta katman kurgusu sağlanmıştır. Qlicksense raporlama ürünleri devreye alınmıştır.
Finansal bulut altyapısı çalışılmıştır. Regülatif tarafta EPM, Password Enforcer gibi ürünler devreye alınmıştır. İşletim sistemi ve sanallaştırma altyapısı modernizasyonları tamamlanmıştır. API Gateway Major geçişi için altyapı tasarımı yapılmış, Vertica, Hadoop ve Cassandra altyapıları sağlanmıştır. Prod ve ODM üzerinde sürümlenen uygulamalardaki farklılığı tespit eden otomasyon kurgusu devreye alınmıştır. KKB ve Risk Merkezi (RM) uygulama sunucularının Java versiyonları güncellenmiştir. Tüm envanterde sıkılaştırma çalışmaları tamamlanmıştır. Cloud Native geliştirme ortamları için DevOPS akışları üzerinde entegrasyonlar sağlanmıştır.
Findeks Search altyapısı açık kaynak kod olan Elastic Search üzerine 2 DC’de olacak şekilde taşınmıştır. Tüm kafka kuyruklama altyapısı için merkezi izleme ve yönetim kurgusu açık kaynak kodlu ürünler ile sağlanmıştır.
Ağ ve Ağ Güvenliği:
2021 yılında ağ ve ağ güvenliği çalışmaları kapsamında; güvenlik kontrollerini daha etkili yapabilmek için SSL trafiğini çözebilecek SSL Visibility altyapısı kurulumu tamamlanmıştır. İstanbul Genel Müdürlük ofisi, KKB Anadolu Veri Merkezi daha yüksek kapasiteli kullanıcı firewall değişimi yapılmıştır. Firewall Identity Awareness çalışmaları kapsamında güvenlik seviyesini daha yükseğe taşıyacak şekilde VLAN bazında ayrıştırılan farklı kullanıcı gruplarının firewall kurallarında IP adresi kontrolü yanında kullanıcı bilgisi kontrolü çalışmaları İstanbul Genel Müdürlük, WBC ve KKB Anadolu Veri Merkezi ofislerindeki kullanıcılar için devreye alınmıştır.
Ankara Loadbalancer SDX yapısı kurulumu tamamlanmış, Varyap Loadbalance değişimi yapılarak kapasitesi artırılmış ve İstanbul Genel Müdürlük ofisi DMZ Switch yapısının 10G portlu yeni yapıya geçirilmiştir. Ayrıca kritik network cihazlarının yedekleme altyapısının yenilenmesi Backbox ürününün kurulması ile tamamlanmıştır.
İstanbul Genel Müdürlük ofisinde devreye alınan Cisco ACI yapısına port taşımaları ve firewall gateway’lerinin tanımsal taşımaları ve Cisco ACI kapasite artırımı için yatırım yapılmış, Ankara ODM’de de taşıma planları yapılmıştır. Internet servis sağlayıcılarının kendi prefix’lerini KKB’ye anons etmeleri sağlanarak, trafik yönlendirmeleri yapılabilir duruma gelinmiştir. Internet firewall’unun değişimi ve TEST/PROD ayrımının yapılabilmesi için yatırımlar yapılmıştır.
Cisco Webex altyapısından Microsoft Teams altyapısına geçiş çalışmaları yapılmış, Cisco Video Konferans ile Team arası iletişimi sağlayan Pexip (CVI) servisi devreye alınmıştır.
Çağrı merkezi outbound altyapısında kullanılan ININ dialer sisteminin yeni versiyona geçişi için sunucu ve uygulama kurulumları tamamlanmıştır. Inbound-outbound altyapısında kullanılan AVAYA sisteminin yeni versiyona geçişi için sunucu ve uygulama kurulumları yapılmaktadır. Çağrı Merkezi altyapısında kullanılan Speech Analytics (Verint) sunucu ve uygulama versiyon güncelleme çalışması tamamlanmıştır. Altyapıda kullanılan 444’lü ISDN-PRI hatlarının coğrafi yedekliğinin otomatik sağlanması çalışması tamamlanmıştır.
KKB finansal bulut çalışmalarına devam edilmiştir. ODM site switch, Birleşik İpotek Finansman (BİFK) çalışmalarına destek verilmiştir.